హితోపదేశ-సుభాషిత-శ్లోకాః - 1.58

🙏హితోపదేశ-సుభాషిత-శ్లోకాః - 1.58🌺
🌷
మూలమ్--
తావద్ భయస్య భేతవ్యం యావద్ భయమనాగతమ్ ।
ఆగతం తు భయం వీక్ష్య నరః కుర్యాద్ యథోచితమ్॥౧.౫౮ ॥
🌺
పదవిభాగః--
తావద్ భయస్య భేతవ్యం యావద్ భయమ్ అనాగతమ్ । ఆగతం తు భయం వీక్ష్య నరః కుర్యాద్ యథోచితమ్॥౧.౫౮॥
🌸
అన్వయః--
యావద్ భయమ్ అనాగతం, తావద్ భయస్య భేతవ్యమ్ । ఆగతం భయం తు వీక్ష్య నరః యథోచితం కుర్యాత్॥౧.౫౮॥
🌼
ప్రతిపదార్థః--
భయస్య = భయజనకస్య చౌరవ్యాఘ్రాదేః ; భేతవ్యం = భీతిః కార్యా ; భయం = భయప్రదం చోరవ్యాఘ్రాదికమ్, ఆగతమ్ = ఉపస్థితమ్ ; వీక్ష్య = దృష్ట్వా తు ; యథోచితం = యథాయోగ్యం తత్ప్రతీకారోపాయమ్ ; కుర్యాత్ = విదధీత॥౧.౫౮॥
🌻
తాత్పర్యమ్--
ధైర్యహారకం, భీతిజనకం చ యద్యద్ కారణం భవతి, తస్య ఆగమనాత్ పూర్వమేవ భీతిర్న కార్యా। (తస్మాత్ ప్రాక్ ధైర్యం వోఢవ్యమ్ ।) తస్మిన్ ఆగతే సతి సకృత్ పరిశీల్య యద్ యోగ్యం తత్ కర్తవ్యమ్॥౧.౫౮॥
🌿
హిన్ద్యర్థః--
ఇసలిఏ మనుష్య కో సభీ ప్రకార కే అపనే బహుత సే మిత్ర కరనే చాహియే। దేఖో, చిత్రగ్రీవ కే మిత్ర చూహే నే కబూతరోం కో బన్ధన సే ఛుడ़ా దియా థా॥౧.౫౪॥
☘
ఆన్ధ్రప్రతిపదార్థః :-
యావత్ = ఎంతవరకు ; భయం = (భయపెట్టే సంఘటన) భయము ; అనాగతమ్ = రాలేదో ; తావత్ = అంతవరకు ; భయాత్ = భయము వలన ; భేతవ్యం = (ఎలా భయసంఘటన వస్తుందో అని) భయపడాలి ; తు = కానీ ; ఆగతం = వచ్చిన ; భయం = భయమును ; వీక్ష్య = చూచి ; నరః = మానవుడు ; యథోచితం = (భయనివారణ కొరకు) తగినట్లుగా ; కుర్యాత్ = చేయవలెను అని అర్థము. అనగా భయసంఘటన పట్ల జాగరూకతతో, జాగ్రత్తగా వ్యవహరించవలెనని అర్థము. ॥౧.౫౮॥
🍀
ఆన్ధ్రతాత్పర్యమ్ :-
ఎంతవరకు భయపెట్టే సంఘటన మరియు భయము రాలేదో, అంతవరకు భయము వలన ; ఎలా భయసంఘటన వస్తుందో అని భయపడాలి. కానీ వచ్చిన భయసంఘటనను భయమును చూచి, మానవుడు, భయనివారణ కొరకు తగినట్లుగా చర్యలు చేపట్టవలెను అని భావము. అనగా భయసంఘటన పట్ల జాగరూకతతో, జాగ్రత్తగా వ్యవహరించవలెనని భావము. ॥౧.౫౮॥
🙏