🙏హితోపదేశ-సుభాషిత-శ్లోకాః - 0.12🌺
🌷
మూలమ్--
కోఽర్థః పుత్రేణ జాతేన యో న విద్వాన్ న ధార్మికః ।
కాణేన చక్షుషా కిం వా చక్షుః పీడైవ కేవలమ్ ॥౦.౧౨॥
🌺
పదవిభాగః--
కః అర్థః పుత్రేణ జాతేన యః న విద్వాన్ న ధార్మికః । కాణేన చక్షుషా కిం వా చక్షుః పీడా ఏవ కేవలమ్ ॥౦.౧౨॥
🌸
అన్వయః--
యః (పుత్రః) విద్వాన్ న (భవతి) ధార్మికః న (వర్తతే) (తేన) పుత్రేణ జాతేన కః అర్థః (ప్రయోజనమ్) ? (అత్ర ఉదాహరణమ్-) కాణేన చక్షుషా కిం వా (ప్రయోజనమ్?) చక్షుః పీడా ఏవ కేవలం (భవతి) ॥౦.౧౨॥
🌼
ప్రతిపదార్థః--
యః = పుత్రః; న విద్వాన్ న ధార్మికః = ధర్మాచరణప్రవణః; (తేన) పుత్రేణ జాతేన = ఉత్పన్నేనాపి; కః అర్థః = కిం ప్రయోజనమ్?; కాణేన = దర్శనశక్తిశూన్యేన; ఏకచక్షుర్యుక్తః (కాణత్వఞ్చ చక్షురిన్ద్రియశూన్యైకగోలకవత్త్వమ్); చక్షుషా = నేత్రేణ; కిం వా = కిం ను ఫలం, న కిమపి ఫలం; చక్షుః-పీడా ఏవ = శారీరికవ్యథా; కేవలమ్ = మాత్రమ్; ॥౦.౧౨॥
🌻
తాత్పర్యమ్--
యః సుతః విద్వత్త్వం న ధారయతి, ధర్మం వా నాచరతి, సః సమ్భూయ అపి న కస్యాపి ప్రయోజనం కారయతి। అస్యోదాహరణమేవమ్– దర్శనశక్తిహీన-గోలరూపేణాక్ష్ణా వస్తుదర్శనం న శక్యతే। కేవలం తత్వ్యథాం కారయతి, న కస్యాప్యుపయోగాయ భవతి ॥౦.౧౨॥
🌿
హిన్ద్యర్థః--
ఉస పుత్ర కే ఉత్పన్న హోనే సే క్యా లాభ హై, జో న విద్వాన్ హై ఔర న ధార్మిక హీ । క్యోం కి కానీ ఆఁఖ సే కోఈ లాభ నహీం హోతా, వహ తో కేవల పీడా హీ దేనే కే లియే హోతీ హై ॥౦.౧౨॥
☘
ఆన్ధ్రప్రతిపదార్థః :-
(ఎలాంటి స్వభావ ముంటే పుత్రుడని అనబడుతాడో క్రమంగా వర్ణించ బోతున్నాడు)
యః = ఏ పుత్రుడైతే; న విద్వాన్ = (జ్ఞాని కాడో) విద్వాంసుడు కాడో; న ధార్మికః = (ధర్మాచరణహీనుడో) ధార్మికుడు కాడో; (తేన = అటువంటి స్వభావంతో) జాతేన = పుట్టిన; పుత్రేణ = కొడుకుతో; కః అర్థః = ఏమి ప్రయోజనము?; (యథా = ఎట్లనగా) కాణేన = చూడ లేని; (కాణత్వఞ్చ చక్షురిన్ద్రియశూన్యైకగోలకవత్త్వమ్); చక్షుషా = కన్నుతో; కిం వా = ఏమీ? (ఏమైనా ప్రయోజనమా?) (న కిమపి ఫలం = ఏలాంటి ఉపయోగ ముండదు సరి కదా) కేవలం చక్షుః = కేవలము ఆ కన్ను వలన; (కలుగునది) పీడా ఏవ = శారీరిక బాధయే. ॥౦.౧౨॥
🍀
ఆన్ధ్రతాత్పర్యమ్ :-
ఎలాంటి స్వభావ ముంటే పుత్రుడని అనబడుతాడో క్రమంగా వర్ణించ బోతున్నాడు....
ఏ పుత్రుడైతే విద్వాంసుడు కాడో, ధార్మికుడు కాడో,అనగా ధర్మాచరణహీనుడో, అటువంటి స్వభావంతో పుట్టిన కొడుకుతో ఏమి ప్రయోజనము? నిష్ప్రయోజనమే. ఎట్లనగా... చూడలేని కన్నుతో ఏమైనా ప్రయోజనముంటుందా? ఏలాంటి ఉపయోగముండక పోగా, ఆ కన్ను వలన లభించేది కేవలం శారీరిక బాధయే కదా అని భావము. ॥౦.౧౨॥
🙏
a
🌷
మూలమ్--
కోఽర్థః పుత్రేణ జాతేన యో న విద్వాన్ న ధార్మికః ।
కాణేన చక్షుషా కిం వా చక్షుః పీడైవ కేవలమ్ ॥౦.౧౨॥
🌺
పదవిభాగః--
కః అర్థః పుత్రేణ జాతేన యః న విద్వాన్ న ధార్మికః । కాణేన చక్షుషా కిం వా చక్షుః పీడా ఏవ కేవలమ్ ॥౦.౧౨॥
🌸
అన్వయః--
యః (పుత్రః) విద్వాన్ న (భవతి) ధార్మికః న (వర్తతే) (తేన) పుత్రేణ జాతేన కః అర్థః (ప్రయోజనమ్) ? (అత్ర ఉదాహరణమ్-) కాణేన చక్షుషా కిం వా (ప్రయోజనమ్?) చక్షుః పీడా ఏవ కేవలం (భవతి) ॥౦.౧౨॥
🌼
ప్రతిపదార్థః--
యః = పుత్రః; న విద్వాన్ న ధార్మికః = ధర్మాచరణప్రవణః; (తేన) పుత్రేణ జాతేన = ఉత్పన్నేనాపి; కః అర్థః = కిం ప్రయోజనమ్?; కాణేన = దర్శనశక్తిశూన్యేన; ఏకచక్షుర్యుక్తః (కాణత్వఞ్చ చక్షురిన్ద్రియశూన్యైకగోలకవత్త్వమ్); చక్షుషా = నేత్రేణ; కిం వా = కిం ను ఫలం, న కిమపి ఫలం; చక్షుః-పీడా ఏవ = శారీరికవ్యథా; కేవలమ్ = మాత్రమ్; ॥౦.౧౨॥
🌻
తాత్పర్యమ్--
యః సుతః విద్వత్త్వం న ధారయతి, ధర్మం వా నాచరతి, సః సమ్భూయ అపి న కస్యాపి ప్రయోజనం కారయతి। అస్యోదాహరణమేవమ్– దర్శనశక్తిహీన-గోలరూపేణాక్ష్ణా వస్తుదర్శనం న శక్యతే। కేవలం తత్వ్యథాం కారయతి, న కస్యాప్యుపయోగాయ భవతి ॥౦.౧౨॥
🌿
హిన్ద్యర్థః--
ఉస పుత్ర కే ఉత్పన్న హోనే సే క్యా లాభ హై, జో న విద్వాన్ హై ఔర న ధార్మిక హీ । క్యోం కి కానీ ఆఁఖ సే కోఈ లాభ నహీం హోతా, వహ తో కేవల పీడా హీ దేనే కే లియే హోతీ హై ॥౦.౧౨॥
☘
ఆన్ధ్రప్రతిపదార్థః :-
(ఎలాంటి స్వభావ ముంటే పుత్రుడని అనబడుతాడో క్రమంగా వర్ణించ బోతున్నాడు)
యః = ఏ పుత్రుడైతే; న విద్వాన్ = (జ్ఞాని కాడో) విద్వాంసుడు కాడో; న ధార్మికః = (ధర్మాచరణహీనుడో) ధార్మికుడు కాడో; (తేన = అటువంటి స్వభావంతో) జాతేన = పుట్టిన; పుత్రేణ = కొడుకుతో; కః అర్థః = ఏమి ప్రయోజనము?; (యథా = ఎట్లనగా) కాణేన = చూడ లేని; (కాణత్వఞ్చ చక్షురిన్ద్రియశూన్యైకగోలకవత్త్వమ్); చక్షుషా = కన్నుతో; కిం వా = ఏమీ? (ఏమైనా ప్రయోజనమా?) (న కిమపి ఫలం = ఏలాంటి ఉపయోగ ముండదు సరి కదా) కేవలం చక్షుః = కేవలము ఆ కన్ను వలన; (కలుగునది) పీడా ఏవ = శారీరిక బాధయే. ॥౦.౧౨॥
🍀
ఆన్ధ్రతాత్పర్యమ్ :-
ఎలాంటి స్వభావ ముంటే పుత్రుడని అనబడుతాడో క్రమంగా వర్ణించ బోతున్నాడు....
ఏ పుత్రుడైతే విద్వాంసుడు కాడో, ధార్మికుడు కాడో,అనగా ధర్మాచరణహీనుడో, అటువంటి స్వభావంతో పుట్టిన కొడుకుతో ఏమి ప్రయోజనము? నిష్ప్రయోజనమే. ఎట్లనగా... చూడలేని కన్నుతో ఏమైనా ప్రయోజనముంటుందా? ఏలాంటి ఉపయోగముండక పోగా, ఆ కన్ను వలన లభించేది కేవలం శారీరిక బాధయే కదా అని భావము. ॥౦.౧౨॥
🙏
a
No comments:
Post a Comment